De wetenschap van het geluk, post 5: Het belang van samenwerking en verzoening

In de geschiedenis van de mensheid is er genoeg bewijs te vinden voor het feit dat mensen zijn geëvolueerd om samen te werken door de voordelen die het biedt om te overleven als individuen en als een groep. Zelfs vandaag, stelt Dacher Keltner vast, hebben wijken met meer sociale cohesie en samenwerking een betere gezondheid onder kinderen en hogere levensverwachtingen, betere slagingspercentages van de middelbare school en minder sociale wanorde. Dis is echter niet enkel een menselijke eigenschap. Samenwerking is onderdeel van de natuur, zoals we kunnen zien aan het gedrag van kuddes dieren of vogels. Echter, wat is ontdekt in mensen, legt Emiliana Simon-Thomas uit, is dat samenwerking een kenmerkend effect heeft op het brein. Wanneer wij samenwerken worden de beloning- en genotscentra van ons brein geactiveerd, terwijl een afbreking van een samenwerking gevoelens van ongemak veroorzaakt en een activering van de Amygdala, die emoties zoals angst en agressie reguleert. Mirre Stallen en Alan Sanfey bestudeerden de samenwerkingsmechanismen die zich bevinden in het brein in hun rapport uit 2013, genaamd The Cooperative Brain, en ontdekten dat veel van de onderliggende processen van samenwerking overlappen met de fundamentele brein mechanismes van beloning, bestraffing en leren, en dat samenwerking beïnvloed kan worden door sociale verwachtingen en motieven.

Studies naar de neurowetenschap van samenwerking tonen aan dat de eerste, snelste impuls van de mens is om samen te werken, liever dan concurreren, legt Emiliana Simon-Thomas uit in haar artikel The Cooperative Instinct. Hier stelt ze vast dat men (gemiddeld) een eerste instinct heeft om samen te werken, en dat als mensen meer tijd besteden aan het evalueren van hun eerste reactie, ze pas geneigd zijn om egocentrischer te handelen. Onderzoekers David Rand, Joshua Greene en Martin Nowak bespreken hun resultaten over de aard van samenwerking in hun rapport Spontaneous Giving and Calculated Greed, en stellen “Onze resultaten geven overeenkomend bewijs dat intuïtie samenwerking steunt in sociale dilemma’s, en dat reflectie deze coöperatieve impulsen kan ondermijnen.”

Dus, zoals we kunnen zien, zijn we instinctief coöperatief en dus ook vatbaar voor vrede stichting en verzoening, wat tactieken terug zijn naar samenwerking nadat conflicten plaatsvinden. In zijn artikel Born to Blush beschrijft Dacher Keltner hoe we geavanceerde manieren hebben ontwikkeld om te verzoenen, en legt uit dat onze gezichtsuitdrukkingen, blozen en beschamende lichaamstaal ervoor zorgen dat anderen ons meer mogen, vergeven en vertrouwen. Dit gedrag brengt respect voor anderen over en de erkenning van onze fout. “De simpele onderdelen van het tonen van schaamte die ik heb vastgesteld en teruggeleid naar de processen van verzoening in andere soorten (het afwenden van de blik, omlaag gerichte hoofdbewegingen, ongemakkelijke glimlachen en het aanraken van het gezicht) zijn een taal van samenwerking, ze zijn de onuitgesproken handelsnorm van bescheidenheid,” zegt Keltner. Hij sluit af met een prachtige metafoor: “Schaamte is als een golf van de oceaan: het gooit jou en degenen om jou heen tegen de vlakte, maar je komt omarmend en lachend weer overeind.”

Een fundamentele stap in het proces van verzoening is de verontschuldiging, maar volgens Aaron Lazare, voormalig decaan van de University of Massachusetts Medical School en een man met aanzien op het gebied van de psychologie van de verontschuldiging, moet een verontschuldiging, om effectief te zijn, voldoen aan vier onderdelen: 1) erkenning van de overtreding, 2) uitleg, 3) uitdrukkingen van spijt, schaamte en nederigheid, en 4) herstel. In zijn artikel Making Peace Through Apology legt hij uit dat excuses een helende kracht hebben door het creëren van vergiffenis en verzoening in beide partijen, als zij de psychologische behoeftes van de beledigde kunnen bevredigen. “Deze [geciteerde voorbeelden in het artikel] en vele andere succesvolle verontschuldigingen, zowel privé als publiekelijk, vereisen eerlijkheid, vrijgevigheid, nederigheid en moed,” zegt hij. In zijn boek On Apology verklaart hij waarom sommige excuses werken, anderen falen, en waarom ze zo belangrijk zijn voor individuen, groepen en naties.

Onderzoek heeft veelal vastgelegd hoe sociale schade en conflict een tol eist van ons psychologische en psychische welzijn. We hebben in conflict met anderen normaal gesproken twee opties: stil blijven staan bij het onrecht en wraak of te vergeven. Volgens Dacher Keltner tonen talloze studies in de laatste tien jaar aan dat vergiffenis gelinkt is aan meer levensvoldoening, meer positieve emoties, minder fysieke symptomen van ziekte en minder fight-or-flight reacties. Echte vergiffenis kan echter alleen plaatsvinden wanneer we in staat zijn te accepteren wat er is gebeurd, ons verlangen naar wraak te verminderen, de boosdoener minder te ontwijken en meer medeleven voor ze te kunnen voelen. Jack Kornfield, Ph.D in psychologie en een leidend leraar in het introduceren van boeddhistische mindfulness in het westen, zegt het volgende over het uitvoeren van vergiffenis: “Net zoals bij het uitvoeren van medeleven, negeert vergiffenis niet de realiteit van ons lijden. Vergiffenis is niet zwak. Het vereist moed en integriteit. Echter kunnen alleen vergiffenis en liefde de vrede die wij zoeken brengen.” Hij legt uit dat vergiffenis niet goedkeuren of vergeten betekent, en het kleineert het onrecht ook niet, en dat in tegenstelling tot de algemene overtuiging dat het iets is wat we geven aan anderen, vergiffenis echt iets is wat we doen voor onszelf in een diep, persoonlijk proces. In de volgende video, Forgiveness Meditation biedt Kornfield begeleiding en inzicht in wat vergiffenis werkelijk betekent: “Het is een diep proces van het hart. En in dit proces moet jij het verraad van jezelf of anderen erkennen, zowel als het verdriet, de woede, de pijn, de angst. En dit kan lang duren.”

“Onderzoeken vinden verbindingen tussen vergiffenis en fysieke, mentale en spirituele gezondheid, en bewijs dat het een fundamentele rol speelt in de gezondheid van families, gemeenschappen en naties,” zegt Everett L. Worthington Jr., klinisch psycholoog en professor van psychologie aan de Virginia Commonwealth University in zijn artikel The New Science of Forgiveness. Hierin suggereert hij dat niet vergeven vijandigheid en stress veroorzaakt die leiden tot slechte gezondheid, en dat het het immuunsysteem kan aantasten op veel niveaus door de productie van hormonen en de manier waarop onze cellen infecties, bacteriën en ziektes bevechten te verstoren.

Vergiffenis is dus iets wat we moeten doen voor ons eigen welzijn, het laten gaan van grieven om dingen uit het verleden, die enkel degene die ze herkauwd pijn doen. Frederic Luskin, directeur van het Stanford University Forgiveness Project, definieert vergiffenis op de volgende manier: “Vergiffenis is het vermogen om vrede met het woord nee te hebben.” Hij legt uit dat we boosheid voelen wanneer de realiteit onze verwachtingen niet tegemoetkomt en we houden een wrok vast voor situaties uit het verleden. In zijn boek Forgive for Good. A Proven Prescription for Health and Happiness legt hij uit dat de gezonde beslissing is om degene die ons fout heeft gedaan te vergeven en onszelf te vergeven voor de manier waarop we hebben gereageerd. In zijn artikel The Art of Forgiveness beschrijft hij het proces van vergeven en gaat hij in details in op zijn experimenteel geteste strategie van negen stappen om vrijwel alles te vergeven. “Wat we hebben ontdekt is dat vergiffenis stress, bloed druk, woede, depressie en pijn kan verminderen, en het kan optimisme, hoop, medeleven en fysieke activiteit verhogen,” zegt hij in The Choice to Forgive, waaraan hij toevoegt “Vergiffenis vereist oefening, maar het is een vaardigheid die vrijwel iedereen kan leren.”

Van onze natuurlijke evolutie als samenwerkende wezens tot aan onze aangeboren en moedige vaardigheid om conflict op te lossen met verontschuldigingen, is het makkelijk om te zien dat we ingebouwde mechanismes hebben die ons toestaan te kiezen voor welzijn. Als we spreken om samen te werken, te vergeven, en om verder te gaan door het leven met luchthartigheid en liefde, bevinden we ons op het pad naar het geluk. En de meest directe weg naar het geluk is dankbaarheid. Laten we erachter komen waarom in de volgende post.

%d bloggers like this: