Robert Emmons, leidend expert van de wereld op het gebied van dankbaarheid en professor in psychologie aan de University of California, Davis, zegt dat “Dankbaarheid kan een emotie, een deugd, een morele stemming, een motief, een coping-reactie, een vaardigheid en een houding zijn. Het is al deze dingen en meer.” Hij omschrijft dankbaarheid in zijn artikel Why Gratitude Is Good: “Ten eerste is het een bevestiging van goedheid. We bevestigen dat er goede dingen zijn in deze wereld, geschenken en voordelen die we hebben ontvangen. Dit betekent niet dat het leven perfect is; het negeert geen klachten, lasten of gedoe. Maar wanneer wij kijken naar het leven als geheel, spoort dankbaarheid ons aan om een bepaalde hoeveelheid goedheid vast te stellen in ons leven… We erkennen dat andere mensen (of zelfs hogere krachten, als je van een spirituele manier van denken bent) ons veel hebben gegeven, groot en klein, om ons te helpen het goede in ons leven te bereiken.” Summer Allen, Ph.D. en Greater Good Science Center wetenschapper en schrijver, vat het onderzoek naar dankbaarheid samen in zijn rapport uit 2018 The Science of Gratitude, waarin hij citeert hoe leiders dankbaarheid beschrijven: “Een sociale lijm die relaties versterkt (tussen vrienden, familie en romantische partners) en die dient als ruggengraat van de menselijke maatschappij.”
Dankbaarheid is een schepper van positieve emoties en is zo verantwoordelijk voor verhoogde niveaus van blijdschap en optimisme. Emiliana Simon-Thomas citeert het werk van Philip Watkins, wie de psychologische effecten van dankbaarheid beschrijft in zijn boek uit 2014, Gratitude and the Good Life. Hij legt uit dat dankbaarheid ons geluk verhoogt op twee manieren. Ten eerste, dankbaarheid breidt de frequentie en grote van het genot dat men ervaart rond positieve emotionele ervaringen uit. Dit noemt hij een “positiviteits vooroordeel,” waarbij dankbare mensen een neiging hebben om hun aandacht te vestigen op het positieve in hun omgeving, tegenover focussen op dreigingen of zorgen. De tweede manier is dat dankbaarheid aanpassing en gewenning tegengaat, wat gebeurt wanneer we herhaald worden blootgesteld aan een bepaalde bron van plezier en onze blijdschap verzwakt met de tijd. Dankbaarheid maakt het dan minder waarschijnlijk dat men dingen of situaties als vanzelfsprekend gaat beschouwen, en het verlaagt de drempel voor het merken en waarderen van de simpele evenementen van alledag als iets nieuws.
Dankbaarheid kan gecategoriseerd worden als een affectieve eigenschap (een dankbare tendens of gezindheid), een stemming (dagelijkse verschillen in dankbaarheid) en een emotie (een tijdelijk gevoel na het ontvangen van cadeau of een gunst). Robert Emmons legt in zijn boek Thanks!: How Practicing Gratitude Can Make You Happier uit 2008 uit wat alle voordelen van dankbaarheid zijn voor onze fysieke en psychologische gezondheid. Dankbaarheid brengt zowel meer optimisme, levensvoldoening en geluk als minder jaloezie, bezitterigheid, spanning en depressie. Dankbaarheid is ook gelinkt aan meer samenwerking, vrijgevigheid, compassie, vergiffenis en gelukkigere relaties. Dankbaarheid versterkt het immuunsysteem, verlaagt bloeddruk, vermindert pijn en verbetert de kwaliteit van je slaap. Dankbaarheid maakt leiders meer pro-sociaal en vermindert posttraumatische stress in bepaalde groepen. In de volgende video, The Power of Gratitude, beweert Emmons “Dankbaarheid bevat de kracht om drie dingen te doen: te genezen, energie te geven en om levens te veranderen.” Vier van de voornaamste conclusies van zijn onderzoek naar dankbare mensen zijn dat dankbaarheid: 1) ons toelaat het heden te prijzen, 2) negatieve emoties blokkeert, 3) ons stressbestendig maakt en 4) ons gevoel van zelfwaarde vergroot.
“Ik verlang ernaar om iets terug te doen. Om te bedanken. Dingen te geven. Gedachten te geven aan iemand. Liefde te geven. Dus dankbaarheid wordt het geschenk, het creëert een cyclus van geven en ontvangen, een oneindige waterval. Hij vult zich en overstroomt weer… wellicht niet eens voor de gever, maar voor een ander, voor wie dan ook zich op je pad kruist. Het is het simpele doorgeven van het geschenk,” zo denkt Elizabeth Bartlett terug na het hebben ontvangen van een harttransplantatie, zoals Robert Emmons citeert in zijn artikel Pay It Forward. Hierin legt hij uit dat dankbaarheid dient als een belangrijke link tussen ontvangen en geven, en dat omdat zoveel van het menselijke leven gaat om geven en ontvangen, dankbaarheid heel belangrijk wordt voor het versterken van onze sociale banden en ons gevoel van onderlinge verbondenheid. Als we dankbaarheid ervaren, begrijpen we dat een ander ons het goede toewenst en voelen we ons geliefd en verzorgd, en we willen aan anderen geven wat we hebben ontvangen. “Het is dankbaarheid die ons instaat stelt om te ontvangen en het is dankbaarheid die ons motiveert om het goede wat we hebben ontvangen terug te geven. In het kort, het is dankbaarheid die ons instaat stelt om volledig menselijk te zijn,” concludeert Emmons.
Jeremy Adam Smith, redacteur van het Greater Good Magazine en The Gratitude Project, beschrijft in zijn artikel Six Habits of Highly Grateful People de volgende eigenschappen die dankbare mensen hebben die ervoor zorgen dat hun welzijn continu wordt vergroot:
- Ze denken na over het verliezen van iets wat ze hebben en waarderen het dus meer.
- Ze worden gelukkig van dagelijkse kleine rituelen, zoals het ruiken van koffie of het genieten van een lekker maaltijden.
- Ze nemen goede dingen aan als een geschenk, niet als een recht.
- Ze zijn mensen dankbaar, wat hun gevoel van verbondenheid vergroot.
- Ze zijn authentiek en specifiek in hun dankbaarheid.
- Ze zijn zelfs in staat dankbaar te zijn voor moeilijkheden, begrijpend dat zelfs hierin goeds te vinden is.
Het is tijdens moeilijke tijden dat dankbaarheid het meest behulpzaam kan zijn, zoals Robert Emmons uitlegt in How Gratitude Can Help You Through Hard Times. Hoewel het bijna onmogelijk is om je goed te voelen tijdens moeilijke tijden, huist de kracht van dankbaarheid zich in haar capaciteit om ons perspectief te wenden naar wat we hebben geleerd tijdens moeilijke tijden en het positieve nieuwe resultaat van een gegeven situatie. Door te erkennen dat dankbaar zijn een persoonlijke keuze is en een manier van zijn, kan er een verlossende wending intreden die lijden en kwelling kan veranderen in een nieuw leven of nieuwe kansen. “Dit is een voordeel dat dankbare mensen hebben, en het is een vaardigheid die iedereen kan leren,” stelt Emmons vast.
We hebben zojuist doorgenomen hoe dankbaarheid fysiek en geestelijk welzijn en ook geluk op alle niveaus bevordert en, nog belangrijker, dat dankbaar zijn een vaardigheid is die we kunnen leren. Ik stel een primaire belangrijke les voor met betrekking hierop: wees jezelf dankbaar voor wie je bent geworden. Laten we erachter komen in de volgende post wat het concept van zelfcompassie betekent en waarom het zorgt voor veerkracht.
Paula's Happy Words 